همایش بین‌المللی علوم انسانی اسلامی در اندیشه علامه محمدتقی مصباح یزدی ^{رضوان الله تعالی علیه}

علوم انسانی به‌منزلة نرم‌افزار مدیریت جامعه است، و اسلامی‌سازی این علوم را می‌توان مهم‌ترین پیش‌شرط به بارنشستن شجره طیبة انقلاب اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی دانست. طرح سترگ اسلامی‌سازی علوم انسانی را  متفکرانی بصیر بر اساس مبانی عقلی و آموزه‌های وحیانی پایه‌گذاری کرده و به پیش برده‌اند. فیلسوف و اندیشمند فرزانه، علامه محمدتقی مصباح یزدی^{رضوان الله تعالی علیه} یکی از پیشگامان و پرچمداران این حرکت عظیم بود که با گام نهادن در مسیر معرفت توحیدی، مرزهای دانش در حوزه‌های مختلف علوم انسانی را درنوردید، و با تکیه بر اندیشه ناب اسلامی، تحولی عظیم در این عرصه رقم زد. استمرار این حرکت مستلزم تبیین و تحلیل اندیشه‌های این متفکر برجسته و حکیم متأله است، و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌^{قدس سره} بر آن است تا به این منظور، همایش بین‌المللی علوم انسانی اسلامی از منظر علامه مصباح یزدی ^{رضوان الله تعالی علیه} را برگزار کند. از عموم اساتید، پژوهش‌گران، طلاب و دانشجویان علاقه‌مند دعوت می‌شود تا مقالات و آثار خود در این زمینه را به دبیرخانه همایش ارسال کنند

 

‌أ) دیدگاه­های علامه محمد تقی مصباح یزدی درباره:

 

-چيستي، امکان، اعتبار و ضرورت علوم انسانی اسلامی

• چیستی علم، اسلام، علم اسلامی، علوم انسانی، و علوم انسانی اسلامی
• امکان علم اسلامی
• امکان اسلامی‌سازی علوم انسانی
• چگونگی، و ضرورت اسلامی سازی علوم انسانی
• اعتبار علوم انسانی رایج
• معنا و مبنای تحول در علوم انسانی
• نسبت اسلامی‌سازی با ابعاد توصیفی و تبیینی علوم انسانی
• نقش علوم انسانی اسلامی در تمدن اسلامی
• نقش علوم انسانی اسلامی در جامعه اسلامی

 

- مبانی علوم انسانی اسلامی:

1.مبانی معرفت‌شناختی علوم انسانی

• مبناگرایی و نقش آن در علوم انسانی اسلامی
• رئالیسم و نقش آن در علوم انسانی اسلامی
• نقش معرفت یقینی در علوم انسانی اسلامی
• نقش معرفت ظنی در علوم انسانی اسلامی
• نقد نسبیت معرفتی در علوم انسانی رایج
• نقش موضوع در روش علوم انسانی
• نقش عقل در اسلامی سازی علوم انسانی
• نقش کتاب و سنت در اسلامی‌سازی علوم انسانی
  • قلمرو کاربرد معارف وحیانی در علوم انسانی توصیفی و توصیه‌ای
  • تاثیرات متقابل عقل و وحی در اسلامی سازی
  • مسئله تعارض عقل و وحی در علوم انسانی
  • درجات اعتبار معرفت‌های دینی و نقش آنها در علوم انسانی
• نقش تجربه در علوم انسانی اسلامی
  • محدوده کارآیی روش تجربی در تبیین کنش انسانی
• نقش شهود در اسلامی سازی علوم انسانی
• ارتباط علوم وهبی و علوم انسانی اسلامی
• موانع معرفت‌شناختی علوم انسانی اسلامی
  • تأثیر پیش‌داوری‌ها (معرفتی و غیر معرفتی) در علوم انسانی اسلامی
  • تأثير حجب ظلمانی و نورانی و رفع آنها در اسلامی سازی علوم انسانی

 

2.مبانی هستی‌شناختی علوم انسانی

• تأثیر اعتقاد به خدا در علوم انسانی اسلامی توصیفی و دستوری
• مراتب توحید و نقش آن در علوم انسانی اسلامی
• نقش تبیین رابطه ممکنات با علت هستی‌بخش در علوم انسانی اسلامی
• تلازم خداشناسی و خودشناسی و تأثیر آن در اسلامی سازی علوم انسانی
• مراتب هستی و نقش آن در اسلامی سازی علوم انسانی
• جریان اصل علیت در کنش‌های انسانی
• وجود تزاحم در عالم ماده و نقش آن در علوم انسانی اسلامی

3.مبانی انسان‌شناختی علوم انسانی

• تأثیر مسأله تجرد نفس در علوم انسانی اسلامی
• تأثیر مسأله حدوث و قدم نفس در علوم انسانی اسلامی
• نوع رابطه میان نفس و بدن و تأثیر آن در علوم انسانی اسلامی
• نقش مختار بودن انسان در علوم انسانی اسلامی
  • ضابطه‌مندی علوم انسانی بر پایه ضرورت علّی و عدم تنافی آن با اختیار انسان
• نقش فطرت الهی در علوم انسانی اسلامی
• سرشت مشترک انسان و علوم انسانی اسلامی
• وجوه اشتراک و افتراق انسان‌ها و تأثیر آن بر علوم انسانی اسلامی
• خلقت انسان و تأثیر آن در علوم انسانی اسلامی
• نقش هدف و کمال نهایی انسان (قرب الهی) در علوم انسانی اسلامی توصیفی و دستوری
• وابستگی کمال نهایی انسان به افعال اختیاری و نقش آن در علوم انسانی اسلامی توصیفی و دستوری
• تأثیر معناداری زندگی در علوم انسانی اسلامی
• نقش روابط متقابل بینش‌ها، گرایش‌ها و کنش‌های انسان در علوم انسانی اسلامی
• مراتب وجود انسان و نقش آن در علوم انسانی اسلامی
• ملاک اولویت‌بندی نیازهای انسان و تأثیر آن در علوم انسانی اسلامی
• ساختارهای وجودی انسان (ساختار علمی، تمایلات و توانایی ها)
• نقش کرامت (تکوینی و اکتسابی) انسان در علوم انسانی اسلامی دستوری

4.مبانی ارزش‌شناختی علوم انسانی

• واقع‌نمایی ارزش و تأثیر آن بر علوم انسانی اسلامی
• تأثیر اطلاق‌گرایی در اخلاق بر علوم انسانی اسلامی
• نقش اعتقاد یا عدم اعتقاد به حسن و قبح عقلی در علوم انسانی اسلامی
• نقش نیت در ارزش عمل اختیاری و تأثیر آن بر علوم انسانی اسلامی
• حد نصاب ارزش در عمل اختیاری و تأثیر آن بر علوم انسانی اسلامی
• نقش ارزش‌های دینی در تعیین مسائل علوم انسانی و حل آنها
• نقش ارزش‌ها در کشف رابطه میان پدیده‌های انسانی

5.مبانی دین‌شناختی علوم انسانی

• چیستی دین و تأثیر آن بر علوم انسانی
  • چگونگی دستیابی به تعریف دین و تأثیر آن بر علوم انسانی
• قلمرو دین و تأثیر آن بر علوم انسانی
  • روش‌شناسی تعیین قلمرو دین و تأثیر آن بر علوم انسانی
• جامعیت اسلام و تأثیر آن بر علوم انسانی اسلامی
• جاودانگی اسلام و تأثیر آن بر علوم انسانی اسلامی
• نقش دین در ابعاد توصیفی و دستوری علوم انسانی اسلامی
  • رابطه دین، اخلاق و معنویت و تأثیر آن بر علوم انسانی اسلامی
  • رابطه فقه و اخلاق و نقش آن در علوم انسانی اسلامی
  • نقش واقع نمایی زبان دین در شکل‌گیری علوم انسانی اسلامی
  • حقیقت ایمان و نقش آن در علوم انسانی اسلامی
  • رابطه علم و دین و نقش آن در اسلامی سازی علوم انسانی
  • رابطه دین و پیشرفت و نقش آن در علوم انسانی اسلامی

- روش و فرایند تولید علوم انسانی اسلامی

• اشتراکات و افتراقات علوم انسانی اسلامی و علوم انسانی رایج
• جایگاه علوم عقلی (فلسفه، کلام و عرفان) در علوم انسانی اسلامی
• نقش فلسفه علوم انسانی در تحول علوم انسانی
• روش بهره‌گیری از مبانی کلامی در علوم انسانی اسلامی
• امکان و اعتبار تولید علوم انسانی اسلامی قرآن‌بنیان و حدیث‌بنیان
• روش بهره‌گیری از قرآن و حدیث در علوم انسانی اسلامی
• روش استنباط مباحث علوم انسانی توصیفی و تبیینی از قرآن و حدیث
• روش استنباط مباحث علوم انسانی دستوری از قرآن و حدیث
• جایگاه علوم انسانی رایج در فرآیند تولید علوم انسانی اسلامی
• فرایند تولید علوم انسانی اسلامی
• روش و فرایند تولید علوم انسانی اسلامی قرآن‌بنیان
• منطق فهم دین و اسلامی سازی علوم انسانی
• نقش حوزه و دانشگاه در اسلامی‌سازی علوم انسانی

- علوم انسانی اسلامی:

1.اخلاق

·مقدمات و مفاهیم

• چیستی (ماهیت و قلمرو)‌ اخلاق اسلامی
• اخلاق عملی اسلام و تفاوت آن با عرفان اسلامی
• ارتباط اخلاق اسلامی با سایر علوم
• اخلاق عقلی،‌ نقلی و تجربی

- مبانی الهیاتی، معرفتی، انسان شناختی و دینی اخلاق

• رابطه مبانی الهیاتی و اخلاق
• مبانی قرانی و روایی اخلاق
• جایگاه خدا در فعل اخلاقی
• تأثیر اعتقاد به خدا و مراتب توحید در تحقق اخلاق
• چیستی ارزش اخلاقی
• سلسله مراتب ارزش‌های اخلاقی
• ارزش نهایی فعل اخلاقی 
• ارتباط شناخت و قضایای اخلاقی 
• نقش معرفت یقینی و نسبی در اخلاق
• مبانی عرفانی و شهودی مکتب اخلاقی
• جایگاه عقل در شکل‌گیری مکتب اخلاقی
• جایگاه اختیار در تحقق فعل اخلاقی 
• نقش فطرت در جهت‌دهی اخلاق
• نقش مراتب وجود انسان در اخلاق
• نقش کرامت انسان در اخلاق
• نقش بینش‌ها، گرایش‌ها و کنش‌های انسان در اخلاق
• انسان کامل به مثابه الگوی رفتاری
• حسن و قبح عقلی در اخلاق
• حسن فعلی و فاعلی
• ماهیت و چیستی ایمان و نقش آن در اخلاق
• ارتباط دین داری و اخلاق
• رابطه اخلاق و حقوق

-اصول، روشها و مسائل

• اصول حاکم بر اخلاق اسلامی
• احکام اخلاق اسلامی
• قلمرو اخلاق اسلامی  و مقایسه آن با متفکران غرب
• روش‌های تربیت اخلاقی 
• معیار انتخاب در تزاحم و تعارض اخلاقی
• شیوه‌های درون سازی فضایل اخلاقی
• شیوه‌های سلوکی در نهادینه‌سازی ارزش های اخلاقی و تأثیر آن بر علوم انسانی اسلامی
•  نقش و جایگاه اخلاق در تمدن اسلامی
• تحول اخلاقی بر اساس آیات و روایات
• تغییرپذیری خصیصه‌های اخلاق
• اخلاق کاربردی و حرفه‌ای
• اخلاق اجتماعی

2.اقتصاد

- مبانی معرفت‌شناختی اقتصاد

• مؤلفه‌های معرفت شناختی گزاره های اقتصادی (با تاکید بر علم حضوری و وجدانیات)
• رابطه و نسبت بین گزاره های علمی، دینی و اقتصادی، و بررسی امکان به کارگیری روش شناسی دینی در اقتصاد اسلامی

-مبانی هستی‌شناختی اقتصاد

• مطالعه و بررسی مؤلفه‌های هستی شناختی گزاره های اقتصادی (باتاکید بر سنت های الهی و نهادهای اسلامی)
• مطالعه و بررسی مؤلفه‌های هستی شناختی رفتار اقتصادی یک فرد مسلمان (به لحاظ ربوبیت تکوینی و تشریعی و کمال نهایی)
• مطالعه و بررسی مؤلفه‌های هستی شناختی رفتار اقتصادی یک فرد مسلمان،‌ با تاکید بر حق و عدالت

- مبانی انسان‌شناختی اقتصاد

• نقش انسان شناسی اسلامی در اقتصاد اسلامی و تفاوت های آن با برداشت های اومانیستی از انسان
• اصالت فرد و نقش آن در اقتصاد اسلامی

- مبانی ارزش‌شناختی اقتصاد

• نقش مکتب اخلاقی مورد نظر اسلام در اقتصاد اسلامی
• چگونگی بروز و ظهور رابطه غرایز و تمایلات فطری و کمال مطلوب انسان در فعالیتهای اقتصادی یک فرد مسلمان
• مطالعه و بررسی مؤلفه‌های ارزشی رفتار اقتصادی یک فرد مسلمان با تاکید بر لذت گرایی
• مطالعه و بررسی نقش مبادی فعل اختیاری انسان و تاثیر گذاری مبادی مذکور در ارزش های اخلاقی، نیازها و اهداف و آن در اقتصاد اسلامی
• بررسی نقش هر یک از مکاتب نتیجه گرایی و وظیفه گرایی و نگرش اسلامی در رفتار اقتصادی یک فرد مسلمان
• بررسی نقش هدف نهایی انسان به عنوان فاعل مختار آگاه با شعور در اقتصاد اسلامی
• نقش نیت و حسن فاعلی در رفتار اقتصادی انسان به عنوان فاعل مختار آگاه با شعور
• مطالعه و بررسی ماهیت و چگونگی تاثیر گذاری اعتقادات، باورها،‌ ترجیحات، عواطف، غرایز، احساسات، تمایلات و تعهدات در رفتار اقتصادی یک فرد مسلمان

-مسائل اقتصاد اسلامی:

• مالکیت حقیقی الهی و مالکیت اعتباری انسان و آثار اقتصادی آن
• مالکیت دولتی؛ فلسفه، نقش و  محدوده آن
• مطالعه و بررسی نقش دولت اسلامی در اقتصاد اسلامی، باتاکید بر جایگاه، مداخله و  سیاستگذاری‌های دولت
• مطالعه و بررسی نسبت و رابطه فقه، حقوق و اقتصاد، با تاکید بر نهادهای اجتماعی اسلام
• خودگرایی و تأثیر آن بر نظریه رفتار مصرف‌کننده

3.تاریخ

• اصالت يا اعتباريت تاريخ
• تکامل تاريخ
• قانون مندي تاريخ 
• سنت‌هاي الهي حاکم بر تاريخ
• هدف از تحليل تاريخی (عبرت‌گیری و تطبيق بر شرایط معاصر)
• عوامل پیشرفت و انحطاط جوامع در طول تاريخ
• شخصيت شناسي و سیره‌شناسی معصومان به مثابه الگوهای رفتارهای فردی و اجتماعی
  • علت عدم تساهل و تسامح اميرمؤمنان در مقابل معاويه
  • شرح و تحلیل خطبه فدکيه حضرت زهرا سلام الله عليها
  • هدف شناسي قيام امام حسين عليه‌السلام
  • بررسی زمينه‌ها و پيامدهاي قيام عاشورا
  • پاسخ به شبهات درباره قيام امام حسين عليه‌السلام
• تطبيق عوامل انحراف صدر اسلام با انقلاب اسلامي

4.جامعه­شناسی

-مباني جامعه‌شناسي اسلامي

• تعريف علم جامعه‌شناسي، جايگاه جامعه‌شناسي در طبقه‌بندي علوم، روش در جامعه‌شناسي،
• مباني هستي‌شناختي: اصالت يا وجود جامعه، نحوه هستی فرد و جامعه و تأثیر آن در علوم انسانی، قانونمندي جامعه
• مباني انسان‌شناختي: جبر اجتماعي، سازوکار تحقق کنش اجتماعي، تأثیر نوع رابطه فرد و جامعه بر علوم انسانی اسلامی، منشأ حیات اجتماعی انسان و تأثیر آن در علوم انسانی

- روش و فرايند توليد جامعه‌شناسي اسلامي

• امکان و روش استنباط نظريه‌هاي جامعه‌شناسي از متون ديني
• بررسی نظريه‌هاي اجتماعي متفکرين مسلمان و غیرمسلمان
• نقد نظريه‌هاي تفسيري، تبييني، انتقادي و هنجاري در جامعه‌شناسی

- مسائل جامعه‌شناسي اسلامي

• انواع جوامع
• جامعه‌آرماني
• قوانين اجتماعي
• نهادهاي اجتماعي
• روابط ميان نهادي
• آسيب‌هاي اجتماعي
• نابرابری‌های اجتماعی
• تحليل جنگ، اختلاف، نزاع و تنش
• دگرگوني اجتماعي
• بحران اجتماعي
• تعادل اجتماعي
• امر به معروف و نهي از منکر
• جامعه‌پذيري، نظارت و کنترل اجتماعي
• تکافل و خدمات اجتماعي

 

5.حقوق

- مباني حقوق اسلامي

• خدامحوري در نظام حقوقي
• کرامت انسان در نگرش حقوقي اسلام
• اصول حقوق اساسي
• هدف حقوق
• کمال محوري حقوق اسلامي

- مسائل حقوق اسلامي

• نظام جامع حق و تکليف
• نسبت واقع‌گرايي و آرمانگرايي در نظام حقوقي اسلام
• طرح پيشنهادي آيت‌الله مصباح يزدي برای «حقوق بشر»
• حقوق بشردوستانه
• حقوق بين الملل
• فلسفه جهاد ابتدايي
• حقوق خصوصي
• حقوق جزا
• حقوق محيط زيست
• حقوق زن
  • فلسفة تفاوت‌هاي حقوقي بين زن و مرد
  • اصول بنيادين حقوق زن در نگرش اسلامي
• جايگاه آزادي در نظام حقوقي
• حقوق و آزادي هاي اجتماعي
• اسلام و بردگي
• حق انقلاب در آيينه حقوق اسلامي
• حقوق و تکاليف متقابل مردم و دولت اسلامي
• نظام قانون‌گذاري در شريعت اسلامي
• آيين قضاوت

6.روان­شناسی

- مبانی روان‌‌شناسی اسلامی

• چیستی (موضوع، مسايل و هدف) روان‌شناسي اسلامي
• نقش مباني ارزش‌شناختي بر موضوع، مسائل و نحوه تبيين آن در روان‌شناسي اسلامی
• نقش مباني هستي‌شناختي بر روان‌شناسي اسلامی
• نقش مباني انسان‌شناختي بر روان‌شناسي اسلامي
• نقش مباني معرفت‌شناختي در شکل‌دهي روان‌شناسي اسلامي
• نقش مباني الهياتي در شکل‌دهي روان‌شناسي اسلامي
• ساختار روان

- مسائل روان‌شناسی اسلامی

• مدل انگيزشي بر اساس منابع اسلامي
• هشيار و ناهشيار
• روان‌درمان‌گري بر اساس مباني الهياتي
• مباني روان‌شناختي فضائل و رذائل اخلاقي
• تحليل روان‌شناختي نحوه ارتباط انسان با خدا
• عوامل و فرايند شکل‌گيري شخصيت سالم
• عوامل و فرايند تغييرات روان‌شناختي
• مباني و اصول سبک زندگي اسلامي
• مؤلفه‌ها و شاخص‌هاي سبک زندگي اسلامي

7.علوم سیاسی

- مباني سياست اسلامي:

• چيستي  سياست اسلامي
• جايگاه سياست در اسلام
• امکان و ضرورت نظريه‌پردازي سياسي در اسلام

- مسائل سياست اسلامي:

• فرد و جامعه: جايگاه فرد در انديشه سياسي اسلام- رابطه فرد و جامعه- نگرش اسلام در باره نحوه پيدايش جامعه
• سياست و قدرت: مفهوم و ماهيت سياست اسلامي- نظريه قدرت در اسلام (مفهوم، ماهيت، خاستگاه، دامنه، انواع، و سطوح قدرت)
• حکومت و دولت: نظريه دولت در اسلام (چيستي حکومت و دولت- ضرورت حکومت- رابطه دين و حکومت- وظايف و کارويژه هاي حکومت- اختيارات حکومت-  انواع حکومت- شکل و ساختار حکومت در اسلام- مراتب طولي حکومت- اسلام و نظريه تفکيک قوا- دولت در نگرش اسلامي و سکولار- آرمانگرايي و واقع گرايي در دولت- فلسفه وجودي دولت- دولت و شيوه هاي اجرا)
• قانون: نظريه حقوقي اسلام (ماهيت قانون- خاستگاه قانون- ملاک اعتبار قانون - جايگاه قوانين الهي؛ طبيعي و موضوعه- قانون و مکاتب حقوقي- گستره قانون- رابطه قوانين تشريعي با قوانين تکويني- رابطه قوانين حقوقي با قوانين اخلاقي- ويژگي هاي قانونگذار - نگرش اسلام و ليبراليسم به قانون معتبر – ارزشگذاري تشکيکي در اسلام)
• حاکميت: نظريه حاکميت و مشروعيت در اسلام (چيستي حاکميت- رابطه حاکميت و قانونگذاري- حاکميت الهي و ربوبيت تشريعي- حاکميت و مشروعيت-  خاستگاه مشروعيت- حاکميت انسان بر سرنوشت خويش- رابطه حاکميت الهي و حاکميت بشري- نگرش اسلام و ليبراليسم به حاکميت و مشروعيت)
• حکمراني و زمامداري: نظريه حکمراني اسلامي(شرايط زمامداري- مراتب حکمراني- رهبري و ولايت- ولايت فقيه
• جايگاه مردم در حکومت: نظريه مردمسالاري ديني- مفهوم و ماهيت دموکراسي- نقد دموکراسي ليبرال- اسلام و جامعه مدني- جمهوريت و اسلاميت- مردمسالاري ديني)
• حقوق و مسئوليت هاي سياسي
• آزادي: نظريه آزادي در اسلام (چيستي آزادي- مبناي آزادي- قلمرو آزادي- آزادي مشروع و آزادي مخرب- رابطه الزامات ديني و آزادي- انتصاب و آزادي- نظام ارزشگذاري و آزادي- آزادي، ولايت و دولت- تمايز نگرش اسلام و ليبراليسم به حدود آزادي)
• امنيت: نظريه امنيتي اسلام (چيستي و چرايي امنيت- مبناي امنيت- غايت امنيت- سطوح و ابعاد امنيت- شيوه هاي مبارزه با ناامني و راههاي تأمين امنيت)
• عدالت: نظريه عدالت اسلامي (چيستي عدالت- فلسفه عدالت- مبنا و غايت عدالت- ارکان عدالت- عدالت اقتصادي- عدالت اجتماعي – عدالت سياسي- عدالت فرهنگي- تمايز اسلام با ليبراليسم و مارکسيسم در باب عدالت)
• محبت و خشونت: نظريه اسلام در باب خشونت و محبت (مباني محبت و خشونت- خشونت قانوني و غيرقانوني- خشونت اخلاقي و غير اخلاقي- تمايز نگرش اسلام و ليبراليسم در باب محبت و خشونت)
• تحمل و مدارا: نظريه اسلامي مدارا (چيستي تساهل و مدارا- مباني و اهداف مدارا- گستره مدارا -تمايز نگرش اسلام و ليبراليسم در باب مدارا)
• مشارکت: اسلام و نظريه مشارکت (چيستي مشارکت- مبناي مشارکت-غايت مشارکت- سطوح مشارکت عمومي- عوامل افزايش يا کاهش مشارکت)
• توسعه و پيشرفت: نظريه توسعه اسلامي (ماهيت توسعه- مبناي توسعه و پيشرفت- غايت توسعه- انحاء توسعه- مراتب توسعه- الگوي اسلامي توسعه- نقد مدرنيته غربي)

8.علوم تربیتی

 -مبانی تربیت اسلامی:

• چیستی و معنای تربیت
• چشم انداز تعلیم و تربیت اسلامی (چیستی نظام تعلیم و تربیت اسلامی)
• مبانی، اهداف و اصول تربيتی تمدن اسلامي – ايراني
• نوآوری‌های علامه مصباح یزدی در تعلیم و تربیت اسلامی

- ساحت های تربیتی:

• تربيت سياسي 
• تربيت اعتقادي(دینی)
• تربيت اجتماعي 
• تربيت اخلاقي
• تربيت فكري و عقلاني
• تربيت عاطفي

- مسائل تربیتی:

• تربیت نیروی انسانی کارامد تراز انقلاب اسلامي در ساماندهی علوم انسانی اسلامی
• روش‌هاي تربيت نیروی انسانی کارامد
• تربيت متربّيان علم‌گراي متديّن 
• روش‌هاي تربیت انسان خردورز
• روش های گسترش و تقویت قانون مداری
• نقش آموزش و پرورش در تربیت نیروهای کارامد
• جایگاه خانواده در تربیت شهروندان کارامد
• تربیت اخلاقی و مراحل آن 
• تأثیر ایمان و کفر در تربیت انسان 
• نظام تربیتی ولایت محور
• راه‌هاي تقويت و شاخص های ارزيابي صلاحيت حرفه‌اي معلمان و مربیان
• تربيت مهدوي و زمینه سازی برای ظهور
• سبك زندگي اسلامي - ايراني

 

9.مدیریت

- مباني مديريت اسلامي

• تاثير مباني فلسفي بر وظايف / اصول مديريت (برنامه ريزي، سازماندهي، تصميم‌گيري، کنترل، هدايت و رهبري، ..)
• تاثير مباني فلسفي و ارزشی اسلامی بر خط مشي‌گذاري عمومي (مدل، تدوين، اجرا، و ارزيابي)
  1. تاثير مبانی اسلامي بر خط مشي‌هاي سياسي
  2. تاثير مبانی اسلامي بر خط مشي‌هاي اقتصادي
  3. تاثير مبانی اسلامي بر خط مشي‌هاي فرهنگي
  4. تاثير مبانی اسلامي بر خط مشي‌هاي اجتماعي
• آينده پژوهي در مديريت
• نقش فقه و فقها در سياست‌گذاري عمومي

- مسائل مديريت اسلامي

• جايگاه نخبگان در سياست‌گذاري عمومي
• جايگاه مردم در سياست‌گذاري عمومي
• تأثيرات علوم اسلامي در سياست‌گذاري عمومي
• خط‌مشي‌گذاري فرهنگي
• اصول حاکم بر سياست‌گذاري عمومي
• نقد و بررسي نظريه‌هاي سياست‌گذاري عمومي
• موانع و چالش‌هاي سياست‌گذاري عمومي
• مباني بينشي، گرايشي، کنشي در رفتار سازماني
• فرهنگ سازماني
• قوانين و مقررات سازماني
• نظام اداري
• آسيب‌شناسي (مديريت) مديران
• شايستگي‌هاي مديران
• طراحي مديريت اسلامي
• تربيت مديران صالح
• اخلاق مديران
• مشورت در مديريت
• اطاعت پذيري در مديريت
• فساد اداری

10.هنر

- تعریف زیبایی و حقیقت آن

•  زیبایی و جمال
•  زیبایی و حسن
•  امر زیبا
• اقسام زیبایی
• عینیت / ذهنیت زیبایی
• معنای هنر و هنر زیبا

- هنر، صورت و ماده

• نسبت زیبایی‌شناسی و فلسفه هنر
• نسبت زیبایی و هنر
• ساحت‌های زیبایی و هنر
• نسبت زیبایی با کمال
• زیبایی و نسبیت
• نسبت هنر و ارزش
• ارزش‌شناسی (امر زیبا، امر خیر، امر حقیقی)
• ارزش‌های زیباشناختی
• هنر و آزادی (بی‌علقگی)
•  هنر و زبان
•  هنر و شناخت
•  هنر و احساسات
•  هنر و معرفت‌شناسی (صدق و کذب در هنر)
• پدیدار شناسی اثر هنری
• زیبایی‌شناسی و عدم شناختی
• زیبایی‌شناسی و نبوغ
• لذت کاذب
• هنر و حقیقت (هنر و امر استعلایی)
•  هنر و حس
•  هنر و روایت
• تفسیر اثر هنری (هرمنوتیک هنر)

- انواع هنر

• هنر انحرافی
• هنر دینی
  1. هنر دینی، نماد،‌ بیانگری
  2. نمادپردازی و تعبیر در هنر دینی
  3. طبقه‌بندی هنر‌ها (مکان، زمان، حواس، ماده، روح، میزان بازنمایی)
• هنر سخیف و عالی

- مخاطب اثر هنری

•  مدرک زیبایی
•  قوای مدرک زیبایی
• سواد هنری
• هنر ناخودآگاه مخاطب
•  لذت اثر هنری
•  سلوک وجودی مخاطب
•  مواجهه با اثر (تأویل و دریافت، ارزش‌گذاری یا داوری)
•  فرآیند درک زیبایی
•  هنر و تربیت
•  اثرپذیری مخاطب
•  کارکردهای زیبایی و هنر
•  اولویت‌سنجی آموزش هنر در نظام دینی ( تربیت پذیری مخاطب)
•  جنسیت مخاطب
•  سن مخاطب (هنر و کودک)
•  فرهنگ مخاطب (هنر عامه، هنر خواص)

- مؤلف اثر هنری

•  هنرمند متعهد (هنرمند و جامعة هنرمند)
•  هنرمند و نیت
•  سلوک وجودی هنرمند
•  خلاقیت
•  ذوق (حساسیت هنری)
•  تقلید و کاربردهای آن
• آگاهی / ناخودآگاهی کار هنرمند
•  هنرمند و الهام
•  هنرمند و شهود
•  نسبت فلسفه با هنر (هنرمند فیلسوف یا فیلسوف هنرمند)
•  جنسیت مؤلف
• جهان‌بینی هنرمند و سبک هنری
•  هنرمند و پیشه ور (شباهت‌ها و تفاوت‌ها)

 

‌ب) مطالعه تطبیقی اندیشه‌های علامه مصباح با دیگر متفکران در حوزه علوم انسانی

• ماهیت و قلمرو دین از دیدگاه علامه مصباح و دیگر متفکران اسلامی
• ماهیت و قلمرو دین از دیدگاه علامه مصباح و متفکران غربی
• علم دینی از دیدگاه علامه مصباح و دیگر متفکران اسلامی
• علم دینی از دیدگاه علامه مصباح و متفکران غربی
• نحوة مواجهه با علوم انسانی رایج از دیدگاه علامه مصباح و دیگر متفکران اسلامی
• فرآیند اسلامی‌سازی علوم انسانی از دیدگاه علامه مصباح و دیگر متفکران اسلامی
• مقايسه نظام فکري علامه مصباح يزدي در اسلامي‌سازي علوم انسانی با ديگر متفکران اسلامی
• مبانی علوم انسانی اسلامی از دیدگاه علامه مصباح و دیگر متفکران اسلامی
• مبانی علوم انسانی از دیدگاه علامه مصباح و متفکران غربی
• مسائل علوم انسانی اسلامی از دیدگاه علامه مصباح و دیگر متفکران اسلامی
• مسائل علوم انسانی از دیدگاه علامه مصباح و متفکران غربی

- در حوزه مطالعات اخلاقی

• ارتباط دین داری و اخلاق ازنظر علامه مصباح و مقایسه آن با دیدگاه گلبرگ
• انسان کامل ازنظر علامه مصباح و مقایسه آن با خود شکوفایی
• جایگاه اختیار در تحقق فعل اخلاقی از دیدگاه علامه مصباح و مقایسه آن با اندیشه‌ای جبرگرایانه
• ارتباط شناخت و قضایای اخلاقی از دیدگاه علامه مصباح و مقایسه آن با دیدگاه مخالف
• ارزش نهایی فعل اخلاقی از دیدگاه علامه مصباح و مقایسه آن با رویکردهای سکولار
• انسان کامل از نظر علامه مصباح و مقایسه آن با دیدگاه گلبرگ
• مقايسه مباني و اصول سبک زندگي بر اساس انديشه علامه مصباح با رويکرد انسان گرايي در روان‌شناسي
• مقايسه مؤلفه‌ها و شاخص‌هاي سبک زندگي اسلامي بر اساس انديشه علامه مصباح با رويکرد انسان‌گرايي در روان‌شناسي
• مقايسه روان‌درمان‌گري بر اساس مباني علامه مصباح يزدي با رويکرد روان‌درماني آلبرت اليس
• مقايسه دیدگاه علامه مصباح يزدي درباره رابطه نفس و بدن با رويکرد زيستي
• مقايسه تحليل روان‌شناختي نحوه ارتباط انسان با خدا از نگاه علامه مصباح يزدي با روان‌تحليل‌گري ( فرويد و يونگ)
• مقايسه نگاه علامه مصباح يزدي درباره علل پيدايش دين در زندگي انسان با ديدگاه ويليام جيمز
• اراده از نگاه روان‌شناسان و مقايسه آن با ديدگاه علامه مصباح يزدي
• اختيار از نگاه روان‌شناسان و مقايسه آن با ديدگاه علامه مصباح يزدي
• ساختار روان از نگاه روان‌شناسان و مقايسه آن با ديدگاه علامه مصباح يزدي
• عوامل و فرايند تغييرات روان‌شناختي با نگاه روان‌شناختي و مقايسه آن با ديدگاه علامه مصباح يزدي 

- در حوزه مطالعات اقتصادي

• مطالعه تطبیقی اندیشه های علامه مصباح یزدی و مرحوم علامه طباطبایی و شهید مطهری در مورد فرد و جامعه و نقش آن در اقتصاد اسلامی
• مطالعه تطبیقی اندیشه های علامه مصباح یزدی و مرحوم علامه طباطبایی در مورد جامعه اسلامی ( با تاکید بر حکمت نظری،‌ حکمت عملی، نهادها و اعتباریات) و نقش آن در  اقتصاد اسلامی
• آسیب‌شناسی هستی‌شناختی مطالعات اقتصاد اسلامی مستخرج از اندیشه های علامه مصباح یزدی در زمینه اصالت فرد و پیامدهای آن
• آسیب شناسی انسان‌شناختی مطالعات اقتصاد اسلامی مستخرج از اندیشه های علامه مصباح یزدی
• آسیب شناسی ارزش شناختی مطالعات اقتصاد اسلامی مستخرج از اندیشه های علامه مصباح یزدی
• مقایسه مؤلفه‌های معرفت‌شناختی گزاره های اقتصادی در اندیشه های علامه مصباح یزدی با مبانی معرفتی – ارزشی روانشناختی اقتصاد نئوکلاسیک و شهودگرایی مور در اقتصاد کینزی
• مقایسه تطبیقی اصالت فرد در نگرش علامه مصباح یزدی با فردگرایی روش شناختی حاکم بر اقتصاد متعارف
• مبانی نظام اقتصادی اسلام  
• مالکیت
• تمرکز و عدم تمرکز
• وظایف اقتصادی دولت اسلامی
• انگیزه انسان اقتصادی مسلمان
• حیله های ربا
• اصول حاکم بر تولید
• اصول حاکم بر توزیع

- در حوزه مطالعات مديريتي

• مقايسه تعريف و ماهيت مديريت اسلامي از دیدگاه علامه مصباح و ديگران انديشمندان مسلمان
• مقايسه روش شناسي مديريت اسلامي از دیدگاه علامه مصباح و ديگر انديشمندان مسلمان

- در حوزه مطالعات جامعه شناختي

• اصالت جامعه از دیدگاه علامه مصباح و جامعه‌شناسان
• جبر اجتماعي از دیدگاه علامه مصباح و جامعه‌شناسان
• تقليد، همرنگي با جماعت و گروه‌هاي مرجع از دیدگاه علامه مصباح و جامعه‌شناسان
• انواع کنش اجتماعي از دیدگاه علامه مصباح و جامعه‌شناسان تفهمي

- در حوزه مطالعات سیاسی

• مشروعیت سیاسی از دیدگاه علامه مصباح و دیگر متفکران اسلامی
• مشروعیت سیاسی از دیدگاه علامه مصباح و متفکران غربی
• نقش مردم در حکومت و مشارکت سیاسی از دیدگاه علامه مصباح  و دیگر متفکران اسلامی
• نقش مردم در حکومت و مشارکت سیاسی از دیدگاه علامه مصباح و متفکران غربی

- در حوزه مطالعات حقوقي

• مطالعة تطبيقي طرح پيشنهادي«حقوق بشر»  علامه مصباح و اعلامية جهاني
• امتيازات مباحث حقوق زن در آثار علامه مصباح

 

‌ج) منظومه فکری علامه مصباح در علوم انسانی اسلامی

• نقش و سهم علامه مصباح يزدي در جريان اسلامي‌سازي علوم انساني
• تدوین منظومه فکری علامه مصباح درعلوم انسانی اسلامی
• تأثیر منظومه فکری علامه مصباح در هر یک از علوم انسانی (مدیریت، اقتصاد، علوم سیاسی و ...)
• بررسي تاريخي ـ تحليلي نحوه جهت‌گيري فکري علامه مصباح يزدي در مسير اسلامي‌سازي علوم انساني
• بررسی علوم انسانی به لحاظ سلسله مراتب (ثبوت و اثبات،‌ اعلی و اسفل و هم عرض) در اندیشه علامه مصباح یزدی

 

 

 

 

‌د) انعکاس و تأثیرگذاری اندیشة علامه مصباح در آثار اندیشمندان علوم انسانی

• انعکاس و تأثیرگذاری اندیشة علامه مصباح در آثار اندیشمندان علوم انسانی
  • مؤیّدان
  • شارحان
  • منتقدان